Γενική …κτητική!


Δεν ξέρω πολλές ξένες γλώσσες αλλά σ’ αυτές (τις Ευρωπαϊκές) που έχω κατά νου, το επώνυμο  της γυναίκας, μπορεί να προέρχεται από τον πατέρα ή τον σύζυγο αλλά δεν υποδηλώνει και κτητικότητα. Η γυναίκα δεν είναι “του” τάδε (κτήμα).  Στην χώρα μας, ενώ τα ανδρικά επώνυμα είναι στη ονομαστική (με λίγες εξαιρέσεις όπου υποδηλώνεται ο γιός του Ιωάννου, Δημητρίου, Ευαγγέλου, κλπ) ), όλα τα γυναικεία επώνυμα είναι στη γενική (κτητική). Η Κυρία (του) Καρδαμάκη, (του) Βαλσαμίδη, (του) Γιαννακόπουλου, κ.ο.κ. Μ’ άλλα λόγια υποδηλώνει την εξάρτηση ή/και παραπέμπει στον “αφέντη”.  Αναρωτιέμαι αν θα μπορούσε να αλλάξει αυτός ο τρόπος …επωνυμοδοσίας στις γυναίκες που, κατά τη γνώμη μου, τις υποβιβάζει.

13 Responses to “Γενική …κτητική!”

  1. Λύσιππος Says:

    Και στα Ρώσικα/Βουλγαρικά: Abramov/Abramova

  2. Stathis Says:

    Αυτό που λες πλέον δεν ισχύει.Αφού η γυναίκα κρατάει το πατρικό της. Άρα ανήκει στον πατέρα-αφέντη όπως και οι άντρες με επώνυμα σε γενική κτητική , όπως Γεωργίου, Ιωάννου ,Στεργίου κλπ.

    Ισχύει κι αυτό που λέει ο Λύσιππος για τα ονόματα σε -OV.

  3. Debby Says:

    Αυτό όντως είναι κάτι που δεν τραβάει την προσοχή και λειτουργεί υπόγεια.
    Δεν μπορώ να φανταστώ τι μπορεί να γίνει… Ακόμα και αν συνηδειτά οι γυναίκες κινητοποιηθούν αλλάξουν αυτή την τάξη πραγμάτων.

  4. anna Says:

    Για έναν άντρα το επώνυμο μπορεί να δηλώνει το γονιό του (π.χ. Γεωργίου), το επάγγελμά του (π.χ. Ψάλτης), τον τόπο καταγωγής του (π.χ. Ροδίτης) κ.ά.
    Για μια γυναίκα το επώνυμο σήμαινε σε ποιον άντρα ανήκε: Παπαδοπούλου (η κόρη/γυναίκα του Παπαδόπουλου), Ψάλτη ( η κόρη/γυναίκα του Ψάλτη), Χατζηκώστα (η κόρη/γυναίκα του Χατζηκώστα), Βιολάντη (η κόρη/γυναίκα του Βιολάντη). Αυτό γινόταν επειδή η γυναίκα δεν νοούνταν ως αυτόνομη παρουσία στην κοινωνία, αλλά ως άτομο που προσδιοριζόταν από τον άντρα κοντά του.
    Γι’ αυτό βέβαια και σήμερα η γυναίκα σε όλο και περισσότερες περιπτώσεις διατηρεί το επώνυμό της και μετά το γάμο.
    Στις μικρές κοινωνίες των χωριών βέβαια, τα πράγματα ήταν πιο απλά. Η γυναίκα έπαιρνε το προσωνύμιο απο το όνομα του αντρός της κι από το όνομα του πεθερού της. Οπως Γιάνναινα, Νίκαινα, αλλά και Βασιλόνυφη (νύφη του Βασίλη). Αλλά κάποιοι άντρες παίρνανε το προσωνύμιο απο τις γυναίκες τους, όταν είχαν δυνατή προσωπικότητα και η παρουσία τους στο χωριό ήταν ζωηρά αισθητή.

  5. πολυχρόνης Says:

    Έχεις απόλυτο δίκιο.
    Το βρίσκω εντελώς ηλίθιο. Γι’αυτό συνειδητά χρησιμοποιώ τη γενική του θηλυκού γένους, με κίνδυνο να με πουν κάποιοι αδιάβαστο (της ΠαπαδάκηΣ, αντίθετα με αυτό που μας έχουν διδάξει και σύμφωνα με αυτούς που το χρησιμοποιούν λόγω άγνοιας και τους κοροϊδεύουν οι υπόλοιποι).

  6. Απολλώνια Says:

    Χμμμ…

    Γενικά δεν μου αρέσει να μένω σε ονόματα. Οι πράξεις και οι άνθρωποι είναι εκείνοι που τελικά έχουν προτεραιότητα.
    Ίσως να είναι και αυτό κομμάτι της σκέψης μου, που δεν νοιάζεται και πολύ για ονόματα και σύμβολα. Που έχει κολλήσει στο “κρινόμαστε εκ του αποτελέσματος”.

    Συνεπώς δεν με ενοχλεί το επώνυμό μου, (εδώ αγάπησα το μικρό – υποκοριστικό μου όνομα, στο επώνυμο θα κολλήσω;) ΑΡΚΕΙ να μη με αντιμετωπίζει κάποιος σαν να ανήκω σε κάποιον τρίτο.

    Είτε αυτός ο κάποιος είναι άνθρωπος, είτε είναι θεσμός.

  7. Απολλώνια Says:

    Α! Ξεχάστηκα και δεν είπα καλησπέρα…

    Καλησπέρα Ηλιότυπε!

    🙂

  8. Natalia Says:

    Αχμ……αρχίζω βρε και σε συμπαθώ επικίνδυνα….!!!

  9. heliotypon Says:

    >Λύσιππος: Ναι, και στις σλαβικές χώρες ισχύει αυτό. Δεν ξέρω αν είναι κτητική η γραμματική έκφραση αλλά η προσθήκη “va” χαρακτηρίζει τα γυναικεία επώνυμα.

    >Στάθης: Το ότι μπορεί η γυναίκα να διατηρήσει το πατρικό της επώνυμο σίγουρα είναι μια βελτίωση. ‘Ομως η αρχή της γενικής κτητικής ισχύει ακόμη πλήρως.

    >Ντέμπυ: Νομίζω ότι πρέπει να “εφευρεθεί” ένας άλλος τρόπος επωνυματοδοσίας στις γυναίκες. Ας πούμε κάτι σαν το μικρό τους όνομα. Γιατί να μπορούμε να πούμε π.χ. “Μαρκέλα” ως όνομα και όχι ως επώνυμο; Στην αρχαιότητα που δεν υπήρχαν επώνυμα χρησιμοποιούσαν την καταγωγή ή άλλα χαρακτηριστικά. Θα μπορούσε, με αυτή τη λογική, να υτπάρχουν επώνυμα π.χ. όπως “Ελένη Πατρινή”, “Ιωάννα Αθηναία”, “Σοφία Ψάλτρια” (αντί Ψάλτη), “Αννα Ράπτρια” (αντί Ράπτη) κ.ο.κ. Δεν έχω ακριβή πρόταση. Απλώς κάνω σκέψεις!

    >Άννα: Σωστά αυτά που λες. Το ερώτημα είναι πώς θα ονομάζαμε τις γυναίκες χωρίς την γενική του ανδρικού επωνύμου! Νομίζω ότι η μακροχρόνια χρήση της γενικής κτητικής μας έχει προκαλέσει κάποιο είδος αγκύλωσης και δεν μπορούμε να σκεφτούμε ελεύθερα…

    >Πολυχρόνης: Κι αυτή η “γενική” δεν είναι γραμματικά σωστή. Ας ψάξουμε για κάτι πιο αποδεκτό γλωσσικά.

    >Απολλώνια: Δεν είναι “προς θάνατον” αλλά η σημειολογία της γλώσσας αποκαλύπτει. Αποκαλύπτει νοοτροπίες, παραδόσεις, έθιμα, χαρακτήρες και άλλα πολλά. Από αυτή την άποψη εμένα (που δεν είμαι γυναίκα) με ενοχλεί αυτή η κτητική γιατί προσβάλλει τις ιδέες μου περί ισοτιμίας των φύλλων. Την Καλησπέρα κι από μένα.

    >Ναταλία: Αυτό με ευχαριστεί ιδιαιτέρως. Δεν κατάλαβα τον λόγο όμως… Βέβαια, ως λάτρης της γυναίκας χαίρομαι με κάθε εκδήλωση, έστω και απλής συμπάθειας από μέρους των. Πολλώ δε μάλλον όταν αυτή προέρχεται από μιά γυναίκα με το ερωτικό πάθος που εκδηλώνεται ανάγλυφα μέσα από τα γραφτά της στο Blog της!…

  10. Natalia Says:

    Πάψε βρε….με κάνεις και κοκκινίζω!!!!
    Ζαβολιάρη….τρύπωσες κι έγραψες, ε;
    Μάκια στα μουτλάκια!!!

    ΥΣ. Το λόγο θα στον πω κάποια στιγμή… αν μας δοθεί η ευκαιρία ιδιαιτέρως….

  11. kate Says:

    pali kala poy allazei to genos! stis perissoteres glwsses ayto den symbainei!

  12. Anonymous Says:

    nomizw pws xehnate tis sheseis metaxy twn melwn ths oikogeneias. mitera kai paidi fysika kai ehoun shesi aimatos. ama omos sterithoun to aponymo tou andra – ti menei ston kakomoiri?

  13. βιλισ Says:

    παιδια ομοσ δν μιλαει γ μο0νακι π μασ αρεσει ν τ βλεπο0με

Leave a reply to Natalia Cancel reply