Τα ξυλουργεία…

Πρόσφατα επισκέφθηκα ξυλουργικό εργοστάσιο φίλου. Τα ξυλουργεία ασκούν μια περίεργη γοητεία πάνω μου. Η μυρωδιά του ξύλου που το επεξεργάζονται είναι μαγική! Δεν ήταν η πρώτη φορά, αλλά κάθε φορά που το επικέπτομαι νοιώθω τα ίδια συναισθήματα θαυμασμού για τα σύγχρονα ξυλουργικά μηχανήματα: Πλάνες, φρέζες, ρούτερ, ξεχονδριστήρες, τριβεία, τετραγωνιστικές, γωνιάστρες, ραμποτέζες, και ένα πλήθος από άλλα μηχανήματα που κάνουν τη δουλειά πιο εύκολη και που τα …ζηλεύω! Ακόμη και σκαλιστικό με υπολογιστή είδα, που κάνει ό,τι σκάλισμα θέλεις πάνω στο ξύλο, αφού του δώσεις το σχέδιο, σε χρόνο “μηδέν”.

Στα παλιά ξυλουργεία, (ή “μαραγκούδικα”) ήταν όλα χειροκίνητα: Τρυπάνια, πριόνια, πλάνες (γνωστές ως “ροκάνια” που υπήρχαν σε ολόκληρες συλλογές διαφόρων μεγεθών), σκαρπέλα και άλλα εργαλεία ήταν τα όπλα του μαραγκού που βασανιζόταν, ώρες ατέλειωτες, μέχρι να κάνει δουλειά που σήμερα γίνεται μέσα σε δευτερόλεπτα με τα σύγχρονα μηχανήματα! Στην καλλίτερη περίπτωση να διέθετε μια πριονοκορδέλλα, που είναι μάλλον και το αρχαιότερο ηλεκτροκίνητο ξυλουργικό εργαλείο. Και δεν ήταν μόνο τα εργαλεία, αλλά και τα υλικά. Βίδες, πρόκες, κόλλες, λούστρα, γυαλόχαρτα όλα ήσαν πρωτόγονα, με τα σημερινά δεδομένα. Σκεφτήτε ότι αντί για τα σημερινά “πιστόλια” που ψεκάζουν με αέρα το βερνίκι, οι παλαιοί μαραγκοί (για την ακρίβεια οι λουστραδόροι) λουστράριζαν με το χέρι, χρησιμοποιώντας την “γομαλάκα”, που διέλυαν σε οινόπνευμα και την έστρωναν, με πολύ κόπο, σε αλεπάλληλα στρώματα πάνω στο ξύλο, χρησιμοποιώντας μια μπάλα μπαμπάκι τυλιγμένη σε ύφασμα.

Γι’ αυτό τα παλιά έπιπλα αξίζουν μεγάλο σεβασμό. Γιατί περιέχουν πολύν ανθρώπινο μόχθο. Και τέχνη.  Τέχνη που σήμερα δεν υπάρχει πια. ‘Ισως γιατί δεν …χρειάζεται!